بررسی دیدگاه ابوهلال عسکری در معجم الفروق اللغویه از نگاه لغویان و مفسران (456-624)

از جمله موضوعاتی که در گذشته و امروزه بین لغویان و مفسران مطرح و مورد اختلاف بوده، وجود یا عدم وجود واژگان مترادف در قرآن کریم می باشد. ابوهلال عسکری قائل به این نظر بوده که واژگان مترادف در زبان عرب و قرآن وجود ندارد و در این زمینه کتابی با عنوان "الفروق اللغویه" نگاشته است که در آن به فرق بین کلمات مترادف پرداخته اما در این راه از اشتباه مصون نمانده است. در مورد وجود یا عدم وجود واژگان مترادف در قرآن کریم باید گفت، ترادف در قرآن، امری نسبی است و باید دید مراد خداوند از استعمال واژگان مترادف یا به ظاهر مترادف چیست. ترادف از ابزارها و به نوعی زیبایی های کلام به شمار می رود و چنانچه خداوند از آن استفاده نکرده باشد، موجب ایجاد اشکال بر کتاب الهی است. از این رو دو واژه گاهی با هم مترادف اند و گاهی غیر مترادف. در این تحقیق، نقاط قوت و ضعف نظرات ابوهلال بر طبق نظر تعدادی از لغویان و مفسران، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مفسران و لغویان در پاره ای از موارد با ابوهلال هم-عقیده اند و در برخی موارد، نظرشان با دیدگاه وی متفاوت می باشد. گاهی ابوهلال به تفاوتی اشاره کرده که مفسران و لغویان به آن توجه نداشته اند و نیز گاهی دو گروه مذکور، دیدگاه جامع تری نسبت به ابوهلال دارند.